خواص آلوئه ورا

گیاه آلوئه ورا از نظر بسیاری از مردم گیاه تازه و ناشناخته ای است در حالی که حقایق تاریخی نشان داده اند که این گیاه قدمتی طولانی داشته و قرن ها مورد مصرف مردم در سراسر جهان بوده است...

نقاشی هایی از گیاه آلوئه ورا روی کنده کاری های دیوارهای معابد مصری دیده شده و در کتاب های درمانی مصر که مربوط به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد است در رابطه با استفاده از آن برای درمان عفونت ها، معالجه بیماری های پوستی و تهیه داروهای ملین و مسهل مطالبی درج شده است.

در ایران این گیاه با نام فارسی صبر زرد و شاخ بزی شهرت داشته است. شاخ بزی گیاهی چند ساله با برگ های ضخیم، گوشتی، دراز و دارای تیغ است که گل های آن به صورت خوشه ای در انتهای محور ساقه قرار دارند. قسمت مورد استفاده این گیاه، شیرابه به دست آمده از برگ های آن است که به شکل تازه، خمیری یا خشک شده در دسترس همگان قرار دارد.

● چکیده فواید

آلوئه یاآلوئه ورا یا همان شاخ بزی حاوی مشتقات هیدروکسی آنتراسن و آلوئه رزین A، B و C است. همچنین قندهای گلوکز، مانوز و سلولز، آنزیم های اکسیداز، آمیداز، کاتالاز و ویتامین های B۱، B۲، B۶، C، E و اسید فولیک و مواد معدنی نظیر کلسیم، سدیم، منیزیم، روی، مس و کروم از دیگر مواد مغذی موجود در آن (البته در مقادیر کم) هستند.

خاصیت اصلی آلوئه ورا، مسهل بودن است. به علاوه می توان آن را یک ضدورم، ضدمیکروب، التیام بخش زخم ها، ضدآفتاب و ضدسوختگی به حساب آورد. مصرف ژل خوراکی این گیاه به مدت ۶ ماه برای کنترل زخم معده و کاهش شدت آسم بسیار موثر شناخته شده است. در کل می توان گفت آلوئه ورا ضدآلرژی، ضدسرطان، ضدقارچ، ضدویروس، کاهش دهنده قندخون، قاعده آور، تقویت کننده معده و کبد است. ژل آلوئه اثرات خوب و مفیدی نیز روی سوختگی های معمولی، سوختگی های حاصل از اشعه، زخم ها و صدمه های دیگر پوست دارد.

●آلوئه ورا برای چه کسانی؟

خوردن این گیاه به افراد در حال کاهش وزن یا روزه دار پیشنهاد می شود چراکه مصرف میوه و سبزی در شرایط آنها باید افزایش یابد. فیبر موجود در این موادغذایی مانع از بروز یبوست شده و به دلیل دیرهضم بودن، احساس سیری ماندگاری را در فرد ایجاد می کند. مشکل اینجاست که فیبرها در معده نفخ و گاز ایجاد می کنند اما خوشبختانه، آلوئه ورا در عین حال که فیبر بالایی دارد در معده نفخ و گاز نیز ایجاد نمی کند پس بهترین گزینه انتخابی در این شرایط محسوب می شود.

مصرف آلوئه ورا برای افرادی که در کنار رژیم لاغری، ورزش هم می کنند و در نتیجه بیش از هر زمان دیگری در معرض استرس و ضعف سیستم ایمنی هستند توصیه می شود. محدود کردن دریافت مواد غذایی ارزشمند و تحرک زیاد، بدن را خسته می کند به ویژه اگر رژیم غذایی پرپروتئین و مقدار میوه و سبزی مصرفی حداقل باشد. از این رو، خوردن کمپوت آلوئه ورا می تواند سبب تقویت سیستم ایمنی بدن شود.

● شرط و شروط مصرف آلوئه ورا

در استفاده از این گیاه باید مراقب بود زیرا مصرف بیش از حد آن به صورت خوراکی (مصرف روزانه یک گرم به مدت طولانی) ممکن است باعث به هم خوردن تعادل آب و الکترولیت ها، سقط جنین، زایمان زودرس، اسهال خونی و ضایعات کلیوی شود. به علاوه آلوئه ورانباید در زمان تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، خون ریزی رکتال (مقعد) و ضعف شدید مصرف شود. در زمان بارداری نیز به غیر از دستور پزشک مصرفش ممنوع است.

در صورتی که از این گیاه به عنوان مسهل خوراکی استفاده شود باید نکات زیر را در نظر گرفت؛ اول اینکه مصرف بیش از دو هفته از آن باید با مشورت پزشک باشد. دوم اینکه در صورت تاثیر نکردن تا ۲۴ ساعت باید آن را با پزشک در میان گذاشت. سوم، چون تاثیر این گیاه در کودکان مشخص نیست، در این مورد باید با پزشک مشورت کرد و نکته آخر اینکه بهتر است از فرآورده های صنعتی آلوئه برای سنین بالای ۱۰ سال و حداکثر به مدت ۲ هفته بهره برد.

● چرا برخی کمپوت های آلوئه ورا تلخ هستند؟

شاید شما هم به این موضوع برخورده باشید که وقتی در کمپوت آلوئه ورا را بازکرده کمی از آن می خورید، طعم تلخ آن شما را نگران می کند که نکند فاسد شده در صورتی که آلو ئه ورا طبیعتا شیرابه تلخی دارد که به دلیل ترکیب های آنتراکینونی موجود در آن است. تلخ بودن برخی کمپوت های خوراکی این گیاه نیز ممکن است به همین دلیل باشد.

البته این موضوع را تا زمانی که کمپوت مورد بررسی دقیق قرار نگیرد نمی توان گفت. در صورتی که روی قوطی کمپوت قید شده باشد حاوی ترکیب های آنتراکینونی یعنی کمپوت حاوی ترکیب های تلخ است و تنها مسهل شدید بوده و مسمومیت دیگری ایجاد نمی کند اما در صورتی که روی قوطی قید نشده باشد ممکن است تلخی دلایل دیگری مثل ماندگی و ایجاد واکنش های شیمیایی داشته باشد.

ترکیب های آنتراکینونی یکی از ترکیب های اصلی گیاه \ه حساب می آیند و مقدارشان هم در گیاه زیاد است. شیرابه خشک شده این گیاه به همین دلیل مسهل قوی بوده و مقدار مصرف خشک آن در حد یک دهم گرم توصیه می شود. لازم به توضیح است که ترکیب های آنتراکینونی در برگ سنا، برگ درخت فرانگولا و آلوئه ورا وجود دارد که هر ۳ از قوی ترین مسهل ها به شمار می روند.

Aloe Vera به عنوان یک گیاه طبی سابقه طولانی دارد و قدمت استفاده از آن به سال ۱۷۵۰ قبل از میلاد مسیح بر می گردد. امروزه این گیاه در اغلب مناطق نیمه گرمسیری و گرمسیری از قبیل منطقه کاراییب، جنوب ایالات متحده، آمریکای لاتین و خاور میانه می روید. بسیاری از مردم نیز این گیاه را در گلدانهای کوچک در منازل خود به منظور درمان سوختگیها و بریدگیهای جزئی پرورش می دهند.

● معرفی گیاه

Aloe vera یک گیاه بادوام با گلهای زرد است. برگهای سخت آبدار و نیزه ای این گیاه به طول ۲۰ اینچ رشد می کند و طول کل گیاه تا ۴ پا می رسد. تنها برگهای این گیاه ارزش دارویی دارند، اما بخشهای مختلف برگها نیز برای اهداف گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرند. ژله شفاف و سفتی از قسمتهای داخلی برگ تشرح میشود. بین این ژله و پوست بیرونی برگ سلولهای خاصی حاوی مایع زردرنگ تلخ قرار دارد. وقتی که این مایع خشک میشود، سبب تولید شیرة Aloe میشود.

● ترکیبات گیاه

ژل Aloe حاوی گلیکوپروتئین است که از تورم و درد جلوگیری و روند بهبود را تسریع می کند و همچنین حاوی پلی ساکارید است که رشد و ترمیم پوست را تحریک می کند. آنتراکوئین موجود در شیرة Aloe به عنوان مسهل مؤثر عمل می کند. این مواد شیمیایی در مقادیر کم، می توانند از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنند.

از ژل Aloe برای درمان زخمهای درونی و بیرونی نیز می تواند استفاده کرد. این ماده روند درمان بسیاری از جراحات پوستی از جمله زخمها، سوختگیها و یخ زدگی را تسریع می کند. شیرة این گیاه مسهل مفیدی است، اما چون می تواند سبب گرفتگی دردناک عضلات شود، غالباً استفاده نمیشود. با میزان مصرف کمتر، شیرة Aloe می تواند از سنگ کلیه پیشگیری یا اندازة سنگ را کوچکتر کند. این ماده به عنوان تسهیل کننده دفع مدفوع به ویژه در افرادی که مبتلا به وبواسیر هستند ماده مفیدی است.

عصارة Aloe شکل ژل این گیاه است که مصارف داخلی دارد و چون دارای خواص ضد میکروبی است، از آن برای درمان عفونتهای میکروبی مجاری معده ای-روده ای نیز می توان استفاه کرد. چون این ماده اسیدهای معده را که سبب تشدید زخمها میشود کاهش می دهد برای درمان زخمهای معده نیز مؤثر است.

تحقیقات اخیر نشان داده که مانوز استیله به عنوان یک ترکیب ضد ویروسی، دارای خواص درمانی ضد ویروس ایدز است. مانور استیله خود ویروس را مورد حمله قرار می دهد اما مهمتر اینکه، میزان تأثیر AZT را (یک داروی مؤثر در درمان عفونت ویروس HIV) تا حد زیادی بالا میربرد. اگر این ترکیب دارویی با Aloe مصرف شود، میزان AZT مورد استفاده برای HIV را می توان تا ۹۰% تقلیل داد که این امر از هزینه ها و عوارض جانبی AZT تا حد زیادی خواهد کاست.

● اشکال موجود

ژل Aloeبه شکل تازه که از گیاه Aloe گرفته شده باشد بهترین ماده است، اما این ماده به صورت تجاری در شکل ژله ثابت شده نیز موجود است. پودر شیرة Aloe نیز به شکل کپسولهای ۵۰۰ میلی گرمی به عنوان داروی مسهل موجود است. عصاره Aloe در واقع شکل مایع ژل است.

● نحوه مصرف

بهترین نوع ژل Aloe شکلی است که تازه از گیاه گرفته شده باشد. بسیاری از افراد این گیاه را برای درمان سوختگیها و بریدگیهای جزئی در آشپزخانه خود نگه می دارند. این گیاه برای درمان کهیر و پیچک سمی نیز می تواند مؤثر واقع شود.

به منظور استفاده از ژل Aloe، برگ آنرا به صورت طولی برش دهید و ژل داخل آنرا خارج سازید. سپس آنرا به صورت آزاد روی قسمت آسیب دیده بمالید.

شیره Aloe از قدیم به عنوان مسهل مورد استفاده بوده است، اما در ایالات متحده مصرف چندانی ندارد. چون این ماده سبب بروز گرفتگیهای دردناک عضلات می گردد، لذا ابتدا مصرف سایر مسهل های گیاهی نظیر کاسکارا و فلوس توصیه میشود.

برای درمان سنگهای کلیه و به عنوان مسهل شیرة Aloe خشک را که در اندازه های ۰ ۰۵ تا ۰ ۲ گرم قابل دسترسی است، مصرف کنید. برای درمان HIV، روزانه به میزان ۸۰۰ الی ۱۶۰۰ میلی گرم مانوز استیله مصرف کنید. این میزان از مادة مزبور، برابر با نیم تا یک لیتر آب Aloe است، هر چند میزان مانوز استیله می تواند در فرآورده های مختلف متفاوت باشد.

● نکات احتیاطی

ژل Aloe برای استعمال خارجی مادة بی خطری است، اما در موارد نادری سبب واکنش آلرژیک میشود. اگر پوست شما تحریک می شود مصرف آنرا ادامه ندهید.

ژل Aloe برای درمان زخمهای عمیق مؤثر نیست. شیرة آن می تواند سبب گرفتگی یا اسهال روده ای شدید گردد، زنان باردار یا شیرده نباید این ماده را مصرف کنند زیرا ممکن است سبب انقباضهای رحمی گردیده و سقط جنین را تحریک کند. مصرف مسهل Aloe برای درمان بیماریهای معده ای- روده ای، انسداد روده ای، آپاندیسیت یا درد معده مبهم تجویز میشود. این ماده ممکن است سبب تشدید اولسرها، بواسیر، دیورتیکولوز، التهاب دیورتیکول، کولیت یا سندرم روده تحریک پذیر (IBS) گردد.

مصرف طولانی مدت این ماده سبب وابستگی به آن میشود یا تعادل الکترولیتی را مختل می سازد. این ماده ممکن است سبب تغییر رنگ ادرار به رنگ قرمز بی ضرر گردد. کودکان زیر ۱۲ سال نباید گیاه Aloe مصرف کنند.

● تداخل های احتمالی

مصرف طولانی و مزمن شیرة Aloe می تواند و مزمن شیرة Aloe می تواند سبب کمبود پتاسیم گردد که می تواند با پاره ای معالجات قلبی تداخل کند. احتمال کمبود پتاسیم در بدن در صورتی که شیرة Aloe را با ادرار آورهای (مدرهای) تیازید، شیرین بیان یا کورتیکو استروئید مصرف کنید، بیشتر است.